Mutlu ve huzurlu bir hayat yaşamanın anahtar kelimelerinden biri de sağlıktır. Hayatımızı devam ettirmekle oldukça iç içe bir kavram olan sağlık, biz insanlar için oldukça değerlidir. Bu yüzden sağlık odaklı düşünceler üzerine yoğunlaşıp kaygılanabiliriz. Bazı kişi ve/veya durumlar için sağlık odaklı düşünmek faydalı iken, bazı kişilerde ve/veya durumlarda oldukça faydasız ve işlevsiz bir düşünme biçimidir.
Sağlık kaygısı; ‘kişinin somatik belirtilerini yanlış yorumlamasına bağlı olarak ciddi bir hastalığı olduğuna ya da olacağına ilişkin bir inancının bulunması ve sağlığıyla ilgili aşırı kaygı duyması’ dır. Sağlık kaygısının görüldüğü psikiyatrik rahatsızlığa ‘Hipokondriyazis’ denir. Kişinin bedeninde bir problem olmadığı halde, sürekli bir hastalık kaygısı ve çeşitli bedensel yakınmalarla birlikte giden bir rahatsızlık biçimidir.
Kaygı, temel olarak hayatta kalmamızı sağlayan ve bize yardımcı olan bir duygudur. Dolayısıyla hafif düzeyde sağlık kaygısı taşımak, kişinin sağlıklı yaşam için gerekli olan davranışlarını desteklemektedir. Çünkü; hafif düzeyde kaygı, sağlığı korumaya yönelik davranışların (dengeli beslenme, egzersiz vb.) uygulanmasında kişi için motive edici bir güç kaynağıdır.
Sağlık davranışı; kişinin sağlıklı olmak adına sahip olduğu her türlü inanç, tutum ve yaptığı eylemlerdir. Sağlık kaygısının olumsuz yansımalarını sağlık davranışları üzerinde görmek mümkündür. Kaygı düzeyi arttıkça sağlık davranışları, sağlıksız yaşam biçimi davranışlarına doğru bir eğilim gösterebilir. Şiddetli sağlık kaygısına sahip bir kişinin, bedensel duyumlarına karşı hassasiyeti aşırı artmıştır ve bu duyumları yanlış yorumlamaktadır. Kişi sürekli ciddi bir hastalığı olduğuna veya bu ciddi hastalığın ölüm gibi oldukça olumsuz sonuçlara yol açacağına inanmaktadır. Sağlık kaygısının en önemli sonuçlarından birisi de kişinin ‘kaçınma ve güvenlik’ davranışlarını artırmasına bağlı olarak hayat işlevselliğinin önemli oranda olumsuz etkilenmesidir. Çünkü, yoğun sağlık kaygısı olan kişiler, bedensel duyumlarına karşı sürekli tetikte olma ve hastalık, ölümle aşırı bir mücadele etme isteği içindedirler. Bu kişiler aşırı kaygıdan kaçınmak ve kurtulmak adına sürekli olarak güvenlik sağlayıcı davranışlarla (sağlık kontrolleri yaptırmak, sağlık hizmetlerini gereksiz kullanma gibi) meşgul olurlar. Sağlıklı yaşam ise kişinin ciddi bir hastalığa yakalanmadan, fiziksel ve ruhsal olarak, uzun yıllar hayattan zevk alarak sağlıklı bir biçimde yaşamasıdır. Fiziksel aktivite, sağlık sorumluluğu, beslenme, kendini geliştirme, kişiler arası ilişkiler, stres yönetimi gibi olumlu sağlık davranışları ise sağlıklı yaşamı destekleyerek kişinin hayat kalitesini arttırır.